Łysienie telogenowe – dlaczego głównie dotyczy kobiet?

Łysienie telogenowe

Łysienie telogenowe dotyczy głównie kobiet i jest związane ze skróceniem fazy wzrostu włosa – więcej włosów niż normalnie przechodzi więc w fazę telogenu (spoczynku i w rezultacie wypadania). Jakie są jego przyczyny i jak skutecznie poradzić sobie z tym problemem?

• O łysieniu telogenowym mówimy wtedy, gdy skraca się faza wzrostu włosa i zwiększa się ilość włosów telogenowych (tych, które naturalnie wypadają).
• Wpływ mają na to przede wszystkim czynniki zewnętrzne, a także stres i niedobory składników odżywczych.
• Ten rodzaj łysienia jest charakterystyczny dla kobiet.
• Można go skutecznie leczyć, doprowadzając nawet do pełnego odrostu włosów w miejscach przerzedzenia.

Łysienie telogenowe dotyczy niemal wyłącznie kobiet¹ i jest związane z zaburzeniem cyklu życia włosa. Włosy rosną w sposób cykliczny – każdy włos przechodzi swój własny cykl życia, który składa się z trzech faz:

• Anagen (faza wzrostu) – trwa od 3 do 6 lat. Na zdrowej skórze głowy ok. 80-85% włosów znajduje się w tej fazie.
• Katagen (faza przejściowa/inwolucyjna) – trwa ok. 1-2 tygodni. W tym czasie opuszka włosa zmniejsza się, a włos przestaje rosnąć i przygotowuje się do wypadnięcia – koniec włosa odrywa się od brodawki znajdującej się w mieszku włosowym i przesuwa bliżej powierzchni skóry. W tej fazie znajduje się mniej niż 1% włosów.
• Telogen (faza spoczynku) – trwa od 2 do 4 miesięcy. Zrogowaciały „stary” włos tkwi w górnym odcinku mieszka włosowego, po czym zostaje wypchnięty przez nowy włos anagenowy (który zaczął dopiero rosnąć). W tej fazie znajduje się ok. 15% włosów.

Mechanizm łysienia telogenowego polega na skróceniu fazy wzrostu włosa – powstaje wówczas więcej włosów telogenowych, a więc tych, które wypadają w naturalnym cyklu życia włosów. W momencie zaburzenia cyklu wzrostu włosa, w fazie telogenu może się znajdować nawet 60-80% włosów, co widoczne jest jako wyraźne przerzedzenie włosów.

Dowiedz się więcej o mechanizmach wypadania włosów

Łysienie telogenowe – przyczyny

Uważa się, że łysienie tego typu nie jest uwarunkowane genetycznie. Wpływ na zaburzenia cyklu życia włosa mają przede wszystkim czynniki zewnętrzne, takie jak:

• czynniki fizjologiczne – np. wypadanie włosów po ciąży czy fizjologiczne łysienie telogenowe u noworodków,
• stres emocjonalny, traumatyczne i gwałtowne przeżycia, długotrwały stres, ciężkie porody, ciężkie operacje czy urazy,
• intensywne diety odchudzające, głodówki – wskutek niedoborów składników odżywczych, przede wszystkim cynku i witamin z grupy B,
• anemia, zaburzenia wchłaniania żelaza,
• miejscowe działanie składników chemicznych, np. stosowanych w farbach do włosów,
• stosowanie niektórych leków – np. doustne retinoidy, doustna antykoncepcja (po odstawieniu, zwłaszcza dotyczy to antykoncepcji z dużą zawartością estrogenów), leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwtarczycowe, beta-blokery,
• stany gorączkowe – związane z ciężkimi chorobami przebiegającymi z wysoką gorączką, np. malarią, durem brzusznym czy gruźlicą,
• choroby endokrynologiczne – nadczynność bądź niedoczynność tarczycy,
• inne choroby, np. niewydolność wątroby, niewydolność nerek, kiła, toczeń rumieniowaty układowy.

Łysienie telogenowe – objawy

Wypadanie włosów zwykle rozpoczyna się po 2-5 miesiącach od zadziałania czynnika sprawczego. To dlatego włosy zaczynają się przerzedzać parę miesięcy po urodzeniu dziecka czy po zmianie klimatu. Łysienie ma charakter uogólniony – dochodzi do przerzedzenia włosów na całej głowie, zwykle nie obejmuje ono więcej niż 50% powierzchni.² Jest to proces przewlekły, który może trwać kilka miesięcy, a nawet lat. Dodatkowo może też pojawić się ból, pieczenie i swędzenie skóry głowy (określane mianem trichodynii).

Łysienie telogenowe – diagnoza

Podstawą odpowiedniego leczenia jest postawienie prawidłowej diagnozy. Zwykle wystarczy test pociągania lub test mycia (liczone są włosy z sitka) oraz odpowiednio przeprowadzony wywiad trychologiczny. Czasami może też być pomocne wykonanie biopsji. Łysienie telogenowe jest diagnozowane, gdy przynajmniej 25% (nie więcej niż 50%) mieszków włosowych znajduje się w fazie telogenu³. Wykonuje się też badania laboratoryjne, przede wszystkim:

• morfologię krwi z rozmazem,
• badanie ogólne moczu,
• poziom ferrytyny,
• poziom żelaza,
• poziom hormonów tarczycy (fT3, fT4, TSH).

Dowiedz się więcej o przyczynach wypadania włosów

Łysienie telogenowe – leczenie

Co ważne, łysienie telogenowe można skutecznie zahamować, a także całkowicie odwrócić jego objawy – włosy w końcu odrosną. Pierwsze efekty kuracji zobaczysz nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od momentu jej wdrożenia, zwykle trwa to ok. 6-12 miesięcy.

• Na pewno podstawą jest tutaj eliminacja czynnika sprawczego, a więc np. leczenie niedoboru żelaza czy niedoczynności tarczycy.
• Ponieważ za jedną z głównych przyczyn łysienia telogenowego uważa się stres, bardzo pomocna może też okazać się psychoterapia i nauka metod radzenia sobie ze stresem oraz relaksacji.
• O ile to możliwe, należy unikać stosowania leków, które skracają fazę anagenu, takich jak beta-blokery, retinoidy czy leki przeciwkrzepliwe. Choroby endokrynologiczne powinny być unormowane.
• W wielu przypadkach pomocna jest zmiana diety – na zrównoważoną, bogatą w składniki odżywcze i witaminy, a także suplementacja preparatami z witaminami z grupy B, cynkiem, żelazem, kolagenem, aminokwasami, antyoksydantami czy biotyną.
• Dosyć często wypadanie włosów normuje się samoistnie – np. w okresie pociążowym, gdy przywrócona zostaje równowaga hormonalna całego organizmu.
• Bardzo ważna jest też odpowiednia pielęgnacja – stosowanie łagodnych środków myjących i stylizujących, unikanie farbowania (zwłaszcza rozjaśniania) włosów i innych obciążających je zabiegów fryzjerskich.
• Warto wybierać preparaty o działaniu hamującym wypadanie włosów i stymulujących ich odrastanie, np. z gamy Dercos z Aminexilem. Specjalna formuła Dercos Aminexil Clinical 5 dla kobiet łączy Aminexil z 5 innymi składnikami hamującymi wypadanie włosów w łysieniu telogenowym i przyspieszającymi ich wzrost, w tym m.in. witaminami z grupy B oraz argininą.
• Czasami stosuje się terapie lecznicze na bazie minoksydylu (zwykle 2%, dostępnego bez recepty), który poprawia ukrwienie brodawek skórnych i przedłuża fazę anagenu, przyspieszając odrost włosów.
• Wspomagająco można też zastosować profesjonalne kuracje trychologiczne oraz zabiegi medyczne, takie jak karboksyterapię, mezoterapię skóry głowy czy fototerapię LED.

^1-3 lek. Agnieszka Kosmala, dr hab. n. med. Agnieszka Osmola-Mańkowska, prof. dr hab. n. med. Zygmunt Adamski, prof. dr hab. n. med. Ryszard Żaba. Łysienie telogenowe – przyczyny, diagnostyka i leczenie.