Cukier brązowy - demerara, muscovado, nierafinowany, który z nich wybrać?

Cukier brązowy uważany jest za zdrowszy i naturalniejszy od cukru białego, o którym można nawet usłyszeć, że jest “białą śmiercią”. Dlatego coraz chętniej sięgamy po cukier brązowy, sądząc, że posiada on mniej szkodliwych właściwości. Czy to jednak prawda? Demerara, muscovado, nierafinowany czy rafinowany - jaki rodzaj cukru brązowego najlepiej wybrać?

Cukier brązowy - jak powstaje i jakie są jego odmiany?

Czym w ogóle jest cukier brązowy i jaki ma on związek z cukrem białym? Zaskoczyć może nas fakt, że cukier brązowy jest po prostu pewnym etapem w produkcji cukru białego lub też jego odmianą. Za barwę cukru brązowego odpowiada melasa - syrop, który usuwany jest podczas procesu produkcji cukru białego. To właśnie dzięki melasie brązowy cukier nierafinowany zawiera takie minerały, jak żelazo, magnez, potas czy wapń i dlatego też uważany jest za zdrowszy zamiennik cukru białego. Niestety minerały te dostarczane są do naszego organizmu w śladowych ilościach, dlatego mają tylko w niewielkim stopniu korzystniejszy wpływ na naszą dietę. Wbrew pozorom cukier trzcinowy nie jest wcale zalecany przy problemach z cukrzycą
Biały cukier produkowany jest zazwyczaj z buraków cukrowych i zawiera ponad 99% sacharozy. Jest on rafinowany, czyli przemysłowo oczyszczony i pozbawiony melasy, którą wykorzystuje się później w przemyśle alkoholowym lub przy produkcji paszy dla zwierząt. Wraz z procesem usuwania melasy, cukier biały zostaje pozbawiony wszelkich witamin i minerałów. Brązowy cukier może być również buraczany, ale częściej produkuje się go z trzciny cukrowej. W związku z tym, że jest on nierafinowany zawiera melasę, a jego ostateczny kolor, jasny lub ciemny, uzależniony jest od większej lub mniejszej zawartości tego syropu w cukrze. Na rynku znajduje się kilka rodzajów cukru trzcinowego nierafinowanego, najczęściej jednak możemy spotkać się z cukrem brązowym Demerara oraz Muscovado, których nazwy pochodzą od prowincji, z których się wywodzą.

Czym zastąpić biały cukier? Cukier brązowy Demerara

Cukier Demerara jest nierafinowanym cukrem trzcinowym, którego nazwa pochodzi od osiemnastowiecznej kolonii holenderskiej, zlokalizowanej w środkowej części Gujany w Ameryce Południowej. Kolonia ta specjalizowała się w uprawie i przetwarzaniu roślin na produkty spożywcze m. in. kakaowców na trzcinę cukrową.

Cukier trzcinowy Demerara swoim wyglądem przypomina złote i lekko połyskujące kryształki o dość dużym rozmiarze. Jest to cukier lekko wilgotny o przyjemnym karmelowym posmaku i chrupkiej konsystencji. Istotne jest też to, że w jego składzie nie znajdziemy sztucznych składników i konserwantów, dlatego jest uważany za zdrowszy zamiennik białego cukru.

Demerara, cukier trzcinowy, warto przede wszystkim wykorzystać do słodzenia zwykłych lub aromatycznych kaw, herbat czy innych napojów, np. lemoniad i likierów. Doskonale wzbogaca on smak kawy (szczególnie espresso) oraz słodkich wypieków - jego karmelowy posmak sprawia, że przygotowane potrawy czy napoje stają się bardziej aromatyczne. Doskonale łączy się z orientalnymi przyprawami, wanilią, cynamonem czy imbirem. Ten rodzaj cukru trzcinowego bardzo dobrze prezentuje się również na deserach na zimno ze względu na połyskujące złotawo kryształki, które przynoszą ciekawy efekt wizualny. Jedną z jego zalet jest również chrupkość, która pozwala na przełamanie miękkiej konsystencji biszkoptów, ciastek, lodów, konfitur czy owoców. Demerara możemy również wykorzystać w potrawach wytrawnych, wzbogacając nim przede wszystkim różnorodne sosy i dressingi. Brązowy cukier Demerara można też wykorzystać do takich dań, jak: duszony łosoś z polewą z burbona i cukru trzcinowego czy pieczona szynka w glazurze z brązowego cukru.

Cukier brązowy Muscovado - najzdrowszy cukier?

Muscovado to nierafinowany cukier brązowy wytwarzany z trzciny cukrowej o silnym posmaku melasy. Cukier brązowy Muscovado jest drobniejszy i nieco bardziej lepki niż pozostałe rodzaje ciemnych cukrów. Przez ostatnie dziesięciolecia ciemny cukier Muscovado był jednym z najczęściej eksportowanych towarów pochodzących z Filipin. Jego inna nazwa to Barbados, bowiem w tym miejscu również odbywa się jego produkcja. Powstaje on tradycyjną metodą poprzez odparowanie czystej melasy. Jest to niezmienna od wielu lat receptura, która polega na gotowaniu soku z trzciny cukrowej do momentu, gdy jego objętość zostanie zredukowana o 30%. W tym procesie sok zamienia się w melasę i staje się gęsty oraz lepiący. Następnie wystawia się go na słońce, by wysechł w naturalnych warunkach, a na koniec powstałą masę rozciera się na kryształki i przygotowuje do pakowania.
Cukier Dark Muscovado posiada słodki, karmelowy smak i właściwości podobne do miodu. Warto włączyć go do diety z kilku ważnych powodów:

• jest bogaty w wiele składników mineralnych - wapń, żelazo, fosfor, potas, magnez, sód,
• wytwarzany jest w kontrolowanych warunkach, przez co posiada więcej wartości odżywczych niż inne cukry brązowe czy cukier rafinowany,
• jest źródłem witaminy A i C oraz witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5 i B6),
• zawiera antyoksydanty, które hamują szkodliwe działanie wolnych rodników, a tym samym zabezpieczają nas przed szybkim starzeniem się, zmarszczkami oraz groźnymi dla zdrowia schorzeniami, np. nowotworami,
• zawiera błonnik pokarmowy, który jest niezbędnym składnikiem w zrównoważonej diecie,
• posiada długi okres przydatności do spożycia ze względu na dużą odporność na wysokie temperatury.

Cukrem Muscovado warto zastąpić nie tylko cukier biały, ale też inne rodzaje cukrów brązowych. Pomaga on nie tylko obniżyć ryzyko rozwoju różnych nowotworów w naszym organizmie, ale też podnosi jego odporność i usprawnia pracę nerek. Wpływ diety na wygląd poświadcza stan uzębienia, gdyż cukier Muscovado zapobiegając próchnicy zębów.

Jak wykorzystać ciemny cukier Muscovado? Doskonale pasuje on do różnego rodzaju wypieków i deserów, jak również wytwarzania rumu, jednak może być wykorzystywany praktycznie w każdym przepisie, w którym zalecane jest użycie cukru brązowego. Można nim również słodzić herbatę, kawę, lemoniadę, koktajle czy inne napoje. Ze względu na swój karmelowy posmak, sprawdzi się idealnie jako uzupełnienie wypieków czekoladowych, deserów z dodatkiem toffi, lodów czy owoców. Może też stanowić egzotyczną bazę do dań mięsnych, np. marynat do grillowanego mięsa, sosu bolognese czy dań z chili. Poza wspaniałym aromatem nadaje potrawom głęboki kolor i wzmacnia ich smak.

Warto zaznaczyć, że w medycynie ludowej wielu krajów trzcina cukrowa uważana jest za swego rodzaju lek, który okazuje się pomocny przy leczeniu wielu różnych schorzeń. Trzcina cukrowa wykazuje m.in. właściwości bakteriobójcze, przeciwbólowe, kojące i wykrztuśne, dzięki czemu łagodzi objawy astmy. Niektórzy sięgają po nią również przy trudno gojących się ranach i oparzeniach, a także infekcjach, stanach zapalnych skóry, gorączkach czy przeziębieniach.

W związku z tym, że cukier trzcinowy wpływa również korzystnie na ustabilizowanie poziomu cukru we krwi, może stanowić substytut białego cukru w diecie dla diabetyków. Najlepiej sprawdzi się w tym przypadku ciemny cukier brązowy Muscovado, który stanowi jedną z najzdrowszych substancji słodzących. Pamiętajmy jednak o tym, że jest to nadal cukier, a jego nadmierne spożycie nie jest wskazane przy tego typu chorobie. Choć posiada on wiele cennych dla organizmu wartości odżywczych, podnosi on poziom glukozy we krwi tak samo, jak cukier biały. Dlatego stosowanie cukru trzcinowego przy cukrzycy warto przede wszystkim skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym.

Dużą zaletą cukru Muscovado jest natomiast jego niska kaloryczność. Jedna łyżeczka tego produktu to zaledwie 13 kcal, dlatego może się on doskonale sprawdzić jako zamiennik białego cukru lub sztucznych słodzików stosowanych przy dietach odchudzających. Nie zapominajmy jednak o tym, że zdrowe odżywianie polega przede wszystkim na ograniczeniu cukru w diecie, dlatego nie należy z nim przesadzać w żadnym przypadku.

Jeśli też zależy nam na tym, by stosowany przez nas cukier trzcinowy posiadał jak najwięcej walorów odżywczych, uważajmy na podróbki tego produktu. Bardzo często zdarza się, że za ciemny kolor cukru brązowego odpowiada nie melasa, lecz po prostu karmel lub zabarwiony cukier biały. W takim przypadku z cukrem brązowym łączy go tylko nazwa i kolor, ale w środku jest to produkt całkowicie bezwartościowy. Prawdziwy cukier trzcinowy rozpoznamy po jego konsystencji, która powinna być lepka lub kleista - jeśli cukier jest sypki, a jego kryształki idealnie równe, mamy podstawę wątpić w jego “oryginalność”. Najlepiej jednak po prostu przeanalizować skład cukru tuż przed samym zakupem.

Cukier trzcinowy a cukrzyca i zdrowie

Ciekawą alternatywą dla cukru białego i trzcinowego w diecie dla cukrzyków, czy osób odchudzających się, może być natomiast cukier kokosowy, który charakteryzuje się równie brązową barwą i lepką konsystencją, ale jednocześnie różni się znacząco składem od pozostałych rodzajów cukrów. Pozyskuje się go nie z trzciny cukrowej, lecz słodkiej wydzieliny palm kokosowych i może być wykorzystywany do wszelkiego rodzaju wypieków, zimnych deserów, dań wytrawnych czy słodzenia napojów. Istotne jest jednak to, że posiada on niski indeks glikemiczny (IG 35) - dużo niższy od cukru białego, trzcinowego, a nawet miodu. Oznacza to, że nie powoduje nagłego skoku glukozy we krwi, dlatego sprawdzi się idealnie w diecie dla diabetyków. Ponadto w jego składzie znajdziemy wiele cennych składników odżywczych: witaminy (codzienna obecność w diecie witamin wpływa dobrze na skórę), składniki mineralne, przeciwutleniacze, aminokwasy, kwas octowy, a przede wszystkim enzymy, które pozytywnie wpływają na profil glukozy we krwi.

Cukier trzcinowy nierafinowany - właściwości, zalety i wady

Nierafinowany cukier trzcinowy zdecydowanie posiada przewagę nad cukrem białym, przed którego szkodliwym działaniem od wielu lat ostrzegają nas lekarze i dietetycy. Cukier trzcinowy posiada dla odmiany wiele korzystnych właściwości, ale poza wachlarzem zalet posiada też swoje wady, dlatego przed włączeniem go do swojej diety, należy dobrze przeanalizować wszystkie za i przeciw.

Do zalet cukru trzcinowego nierafinowanego z pewnością możemy zaliczyć jego skład, który posiada więcej wartości odżywczych, witamin i składników mineralnych niż cukier biały. Z drugiej strony należy pamiętać, że cukier nie powinien stanowić podstawy naszej diety, dlatego też zawarte w nim składniki odżywcze nie poprawią w widoczny sposób funkcjonowania naszego organizmu czy stanu skóry. Nie zmienia to jednak faktu, że rezygnując z cukru białego na rzecz cukru trzcinowego, podejmujemy bardzo dobrą decyzję - taki krok może być korzystny dla naszego zdrowia.

Podczas stosowania diety odchudzającej, diety dla diabetyków czy po prostu przy zdrowym stylu odżywiania, musimy nadal uważać na kalorie cukru trzcinowego nierafinowanego - jedna łyżeczka dodana do kawy, herbaty czy wybranego posiłku z pewnością nam nie zaszkodzi, ale należy pamiętać o tym, że nadal mamy do czynienia z produktem składającym się niemalże wyłącznie z sacharozy, dlatego lepiej ograniczyć jego spożycie do minimum.

Wadą cukru brązowego może być również jego ograniczona dostępność i dość wysoka cena. Dobrego cukru trzcinowego, o jak najbardziej naturalnym składzie, należy szukać przede wszystkim w sklepach ze zdrową żywnością, choć coraz częściej możemy spotkać się z tego typu produktami również w wielu supermarketach czy delikatesach. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że cukier brązowy traktowany jest bardzo często jako towar “luksusowy”, dlatego jest kilka razy droższy od swojego białego odpowiednika. Podczas gdy cena cukru białego to 2-3 zł za 1 kg, koszt cukru trzcinowego wynosi ok. 7-8 zł za opakowanie 500g.

A zatem warto czy nie warto włączać do swojej diety cukier brązowy? Jeśli spożywamy na co dzień duże ilości cukru białego, zdecydowanie krokiem w dobrą stronę będzie zamiana cukru na jego zdrowszą odmianę w postaci cukru brązowego, ale jednocześnie ograniczenie do minimum jego ilości w naszej diecie. Jeżeli natomiast istnieją ogólne przeciwwskazania do spożywania przez nas cukru, np. przy cukrzycy, wybierzmy cukier kokosowy lub postarajmy się całkowicie wyeliminować ten produkt ze swojego życia. Należy pamiętać, że zbyt duża ilość cukru w diecie powoduje odłożenie się w tkance podskórnej tłuszczu, co może prowadzić do nieestetycznego cellulitu.